Goede illustraties draaien om het visualiseren van een idee. En daarvoor heb je meestal geen supergedetailleerde, realistische tekening nodig. Liever niet zelfs. Enige mate van stilering, van abstrahering, maar ook van overdrijving, maakt het beeld beter te begrijpen. Omdat de aandacht dan gericht is op het idee achter de illustratie. Anders is het vooral een knappe tekening.
Soms moet je, om te kúnnen stileren, jezelf een handje helpen. Bijvoorbeeld door het ‘organiseren van een beperking’. Werken met collages van gescheurd papier is zo’n beperking.
Collages
Collage trekt me al heel lang, maar ik wist er nooit iets interessants mee te doen. (Sur)realistische collages vind ik vaak niet leuk, en van ‘abstracte collages’ had ik geen weet. Tot ik ze op Instagram tegenkwam. Collages die deden denken aan muren vol aangeplakte affiches, het stelde niets voor, maar trok enorm.
Gescheurd papier
In maart van dit jaar maakte ik tien vrouwenportretten voor Pakje Kunst (oude sigarettenautomaten die nu dienst doen als kunstautomaten). Van gescheurd papier. En wonderlijk genoeg lukte dat: herkenbare voorstellingen maken. Ondanks de beperking, want je begrijpt, veel detaillering zat er niet in.
Deze manier van werken paste me bovendien als een handschoen. Want ik vind het mooi hoor, heel priegelig arceren met inkt bijvoorbeeld, of complexe digitale illustraties, maar ik heb het geduld niet voor dergelijk monnikenwerk. Met het scheuren van papier ga je een stuk vlotter.
Handwerk
Dit jaar volgde ik wederom een cursus Conceptuele illustratie aan de Venster Academie in Utrecht. Naast illustraties met inkt en in Procreate (op de iPad) werkte ik ook een opdracht uit met gescheurd papier. Papier dat ik eerst met zeer verdunde acrylverf had beschilderd.
De opdracht was om een affiche te maken voor de jaarlijkse mailing van The Agency Group, een bookingskantoor voor muziek, sprekers en evenementen. De te gebruiken kleuren waren gegeven, en er moest een beetje tekst op, maar voor de rest waren er geen restricties. Een heel vrije opdracht dus.
De zingende mond met pianotanden is weliswaar behoorlijk abstract geworden, maar nog zeker herkenbaar. Het leverde in ieder geval een krachtig beeld op.
Groot voordeel van deze manier van uitwerken is dat je met je handen werkt én zonder computer. Met een tafel vol snippers zie je al snel of het wat wordt of niet. Je probeert makkelijk wat uit, test combinaties, werkt makkelijk aan meerdere illustraties tegelijk.
Redactionele illustratie
Inmiddels heb ik voor het eerst ook de techniek van de het scheuren ingezet voor een redactionele illustratie bij een artikel in tijdschrift de Klooster (het ledenblad van de Kloosterkerk in Den Haag).
Gereedschapskist
Deze manier van illustreren stop ik in ieder geval in mijn gereedschapskist! Maar dit is maar één stijl – of misschien beter: techniek – die ik gebruik. Niet elke opdracht leent zich even goed voor een uitwerking in gescheurd papier. Dit is heel geschikt voor opdrachten die een behoorlijke mate van abstractie verdragen. Dus onderwerpen in de sfeer van de psychologie, filosofie, religie en spiritualiteit, creativiteit en verbeelding.
Meer lezen over mijn illustratieproces? Elk kwartaal beschrijf ik de totstandkoming van een illustratieproject. Aan de hand van de schetsen, uitprobeersels en verschillende versies. Ik geef je inzicht in mijn overwegingen en keuzes die tot het uiteindelijke resultaat leiden. Wil je een bericht ontvangen als er een nieuw artikel online staat? Schrijf je in voor de nieuwsbrief Was getekend.